ေအေခါင္းစဥ္နန္႔ ပတ္သက္လို႕ ေဆြးေႏြးခ်င္နိန္ေစာ္ အခ်ိန္အင္တိုင္ ဟိပါဗ်ာယ္။ လြန္ခေရ တစ္ရက္ ႏွစ္ရက္ေလာက္က မဆိုစေလာက္လို႔ ထင္ရေစာ္ အၿဖစ္အပ်က္ေခ် တစ္ခု။ ေယေကေလ့ ယင္းအၿဖစ္ အပ်က္က ကြ်န္ေတာ့္ကို ေနာက္ထပ္ တစ္ေခါက္ ေဒအေၾကာင္းကို စဥ္းစားခိုင္း လိုက္ေတပိုင္ ၿဖစ္လားပါေရ။ ေဒအေခါက္ကေတာ့ အားေတာင့္ အားနာ မဟုတ္ဘဲနန္႔ အားမနာတမ္း ေမးခြန္း ထုတ္ၿပီးေက စဥ္းစားၾကည့္ခိုင္း လိုက္ေတလို႕ ထင္ပါယင့္…….။
ကြ်န္ေတာ္ရို႕ ေဟာင္ေကာင္ၿမိဳ႕ေရာက္ ၿမန္မာေက်ာင္းသားတိၾကားမွာ တစ္ခါတစ္လီ ေၿပာၿဖစ္ေတ လူတစ္ေယာက္ ဟိေရ။ ယင္းလူက Phd လုပ္နိန္ေရ၊ အင္တိုင္ေတာ္ၿပီးေက၊ ဘဝင္ချမၿမင့္လို႔ ေၿပာေရ ေက်ာင္းသားႀကီး တစ္ေယာက္။ ယင္းနိန္႕ကအထိ ကြ်န္ေတာ္ယင္းသူ႕ကို မတြိဖူးသိ။ ကြ်န္ေတာ္ရို႕အားလံုး ယင္းနိန္႕ တိစုၿပီးေက ေသာက္စားမူးယစ္ (ကြ်န္ေတာ္နန္႕ အၿခား အေပါင္းအသင္း တစ္ခ်ိဳ႕) ဆိုတီးၿပီးေက တေပ်ာ္တပါးႀကီး တြိဂတ္ေတ။ ယင္းပိုင္နဲ႕ တစ္နားေခ်ေလာက္ ၾကာေရအခါ ကြ်န္ေတာ္ရို႕ ဇာတ္လိုက္ Phd ႀကီးလည္း ေပါက္ခ်ပါလတ္ေတ။ ေနာက္ဆုံး အားလံုးၿပီးလို႕ သူၿပန္လားခေရ အခါ ကြ်န္ေတာ္က လႊတ္ခနန္႕ ေၿပာလိုက္ေတ။ “ေအာ္ Phd ေက်ာင္းသားဆိုလို႕ အသူေလမွတ္ေတ .. ကုလားရာ” ဆိုၿပီးေက။ အနားမွာဟိေရ တစ္ေယာက္ ႏွစ္ေယာက္က ခ်က္ခ်င္း ေထာက္ခံကတ္ေတ။ ဆုိလိုေစာ္က သိေရမနား။ ကုလား တစ္ေယာက္နန္႕ Phd ဆိုေစာ္ ကြ်န္ေတာ္ရို႕ နားမွာ မဆီမဆုိင္၊
မဟပ္မစပ္။ မွားယြင္းလိုက္သည္ ၿဖစ္ၿခင္း ... ။ ေဒအေၾကာင္းကို မၾကာမၾကာ စဥ္းစားၿဖစ္နိန္ေရ ကြ်န္ေတာ္က စၿပီးေက ေၿပာလိုက္သိယင့္ …. ။
မဟပ္မစပ္။ မွားယြင္းလိုက္သည္ ၿဖစ္ၿခင္း ... ။ ေဒအေၾကာင္းကို မၾကာမၾကာ စဥ္းစားၿဖစ္နိန္ေရ ကြ်န္ေတာ္က စၿပီးေက ေၿပာလိုက္သိယင့္ …. ။
ေၿပာခ်င္ေစာ္က Stereotype ကိုကြ်န္ေတာ္နန္႕ တစ္နားကေၿပာေရ ေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္ ႏွစ္ေယာက္ကရာ လုပ္တတ္ကတ္ေစာ္ မဟုတ္ပါ … ။ ကြ်န္ေတာ္ရို႕ အဂၤလိပ္စကား မေတာက္တစ္ေခါက္ ေၿပာတတ္စက ဆရာမိတ္ဆက္ပီးလို႕ စစ္ေတြက လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ တစ္ဆိုင္မွာ အေမရိကက ေက်ာင္းဆရာ တစ္ေယာက္ကို တြိဂတ္ေတ။ သိကတ္ေတ အတုိင္း ပါဗ်ာယ္။ လူၿဖဴတစ္ေယာက္ကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ အရွင္လလတ္ တြိရေစာ္က တစ္ေၾကာင္း၊ အဂၤလိပ္စကား ေၿပာရဖို႕ေစာ္ကလည္း တစ္ေၾကာင္းနန္႕ လက္ဖဝါးတိမွာ ေခၽႊးတိ ျပန္နီစြာကိုေတာင္ အခု ျပန္သတိရ နီသိမ့္ယင့္၊ သူ႕ကို impress ၿဖစ္ေအာင္ ကြ်န္ေတာ္ရို႕က ထိုင္ေစာ္၊ စားေစာ္ ဆတိုုင္ တိကအစ အားလုံးဂရုစိုက္လို႕။ သသပ္ယယပ္ …..။ တစ္နားနိန္မွာ အေမရိကန္ ကိုယ္ေတာ္က ေလာင္ဗြန္းက က်လားခေရ ပလာတာကို ခုံထက္ကနိန္ လက္နန္႕ရာ ေကာက္စားဗ်ယ္။ စဥ္စားၾကည့္လီ ကတ္ဖိခ်။ ကြ်န္ေတာ္ရို႕တိ အားလံုးမွာ ရယ္ရဖို႔ပိုင္၊ ငိုရဖို႔ပိုင္ မ်က္ႏွာထားတိနန္႕ … ။
ေနာက္တစ္ခု မွတ္မွတ္ရရ။ ရန္ကုန္ တိရစၧာရုံ ထိပ္က ေမာနိန္းဆတား လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ကို အေမရိကန္တစ္ေယာက္ (လူၿဖဴ) အပါအဝင္ ကြ်န္ေတာ့္ အေပါင္းအသင္းတစ္စု တစ္ရက္ လက္ဖက္ရည္ လားေသာက္ေရ။ ယင္းဆုိင္ကေတာ့ ေသာက္နိန္ဂ်ဆိုင္ရာ။ ဆိုင္က စားပြဲထိုေခ်တိ ကိုလည္း သိေရ။ ယင္းဆိုင္မွာ အဖန္ရည္ခြက္ တိကို လူလာခါမွ ခ်ပီးတတ္ေတ။ အေမရိကန္ ပါလာေရ ယင္းနိန္႕က စားပြဲထိုးေခ်ေစာ္ ကြ်န္ေတာ္ရို႕ကို ခ်ပီးနိန္ဂ်ခြက္ မဟုတ္ဘဲနန္႕ စိေက ပိုၾကီးေရ ခြက္တစ္ခြက္ကို ယူလားၿပီးေက အေမရိကန္ ကိုယ္ေတာ္ရိွကို ဟိတ္ဟန္အၿပည္႔နန္႕ လာခ်ပီးေရ။ က်န္ေရ ကြ်န္ေတာ္ရို႕ အားလံုးကေတာ့ ေသာက္နိန္ဂ်ခြက္ ရေရ။ ကြ်န္ေတာ္ရို႕ အုပ္စုမွာ ယင္းစားပြဲထိုးေခ်ကိ ုၾကည့္ၿပီး ေဟာက္လိုက္ရဖို႕လား၊ ဇာလုပ္လိုက္ရဖို႕ေလး ဝီခြဲမရ …. ။
လူၿဖဴနန္႕ အာရွတိုက္သား တခ်ိဳ႕
အာရွတိုက္သား တခ်ိဳ႕လို႕ ေၿပာရေစာ္က ကြ်န္ေတာ္က အာရွ ေလး၊ငါးနိန္ရာေလာက္ရာ ေရာက္ဖူးေရ။ မေရာက္ဖူး၊ မၿမင္ဖူး၊ မၾကားဖူးေစာ္တိက အမ်ားၾကီး။ ယင္းတြက္နန္႕ လက္လွမ္းမွီေစာ္ အတြိအၾကံဳေလာက္ နန္႔ရာ ေဆြးေႏြးပါေမ။ ယင္း ေလး၊ငါးနိန္ရာ ေခ်မွာေတာင္ သာဓကတိက အမ်ားၾကီး …… ။ Supermarket ရို႕နန္႔ အၿခား တန္းစီရေရ နိန္ရာတိမွာ ၾကံဳရေရ။ ကြ်န္ေတာ္ ကေမၻာဒီးယား မွာခါ ဆိုေက ယင္းက လူတိအားလုံး ကြ်န္ေတာ့္ကို ကေမၻာဒီးယား လို႔ရာ ထင္ဂတ္ေတ။ ဟုတ္လည္း ဟုတ္ပါေရ။ ကြ်န္ေတာ္ရို႕တိ ရုပ္ခ်င္းဆင္ေစာ္မွာ အံၾသဖို႕ ေကာင္းေအာင္ကို ဆင္ေရ။ ယင္းခ်င္႔နန္႕ လူၿဖဴတိနန္႔ ယွဥ္လိုက္ေက ကြ်န္ေတာ္က အၿမဲတမ္း ဒုတိယဦးစားပီး။ ဆိုလိုေစာ္က သူရို႕တိေစာ္ ကိုယ့္လူမ်ိဳးကို ကိုယ္ရို႕အခ်င္းခ်င္း လူရာမသြင္း။ စိတ္မေကာင္းစရာ။ George Orwell ေၿပာခေစာ္ကို လားလို႕ အတြက္ေပၚ နိန္ခီေရ။ “Some animals are more equal than others.” (၁) ဆိုေစာ္ေလ …… ။
မေလးရွားမွာ တစ္ေခါက္ ေဒါသထြက္ရ သိေရ။ လမ္းမွာ ရဲသားႏွစ္ေယာက္ေစာ္ ကြ်န္ေတာ္က နိန္ရာတစ္ခုကို သိခ်င္လို႕ လားမိန္းခီေရမွာ က်ေနာ့္ passport ကို ခ်က္ခ်င္းထုတ္ ၿပခိုင္းေရ။ ေအခ်င့္ကေတာ့ လက္ရွိသူရိုႏုိင္ငံ immigration အေၿခမေနကို ၾကည့္ၿပီးေက နားလည္းပီးလို႕ ရပါေရ။ ပိုလို႕ စိတ္မေကာင္းၿဖစ္ဖို႕ ေကာင္းေစာ္ ဟိပါသိမ့္ေရ။ ကြာလာလမ္ပူၿမိဳ႕ အလယ္မွာ ဟိေရ Petronas တာဝါ နားတဝိုက္ေစာ္ taxi သမားတိ၊ tourist တိနန္႕ အၿခား အမ်ိဳးစံု စ်ီးသည္တိနန္႕ က်ကြ်က္ရစ္နိန္ ပါေရ။ ထုိလူက ေဒလူ႕ကိုမိန္း၊ ေဒလူက ထိုလူ႕ကိုခိုင္းနန္႔။ ကြ်န္ေတာ္လည္း လမ္းေပ်ာက္လားခလို႕ အနားက ကားသမား တစ္ေယာက္ကို လားမိန္းေရ။ ယင္းလူေစာ္ တစ္နားေလာက္ကသိ လူၿဖဴတစ္ေယာက္ကို တစ္နိန္ရာ ထိုးၿပလိုက္ေတ ထင္ယင့္။ ကြ်န္ေတာ့္ကိုက်ေတာ့ ဇာၿပန္ေၿပာေလဆိုေဂ ငါမသိလတ္၊ လာမမိန္းလာေဂ့လတ္။ ယင္းပိုင္။ မေလးရွား လူမ်ိဳးက သူနန္႔ပံုစံတူ တစ္ေယာက္ကို ဆက္ဆံေစာ္ပံုစံ ပါေယ။ ေအနိန္ရာမွာ တစ္ခုၾကားညွပ္ ဝန္ခံခ်င္ေစာ္က ကြ်န္ေတာ္ လူတိအားလံုးကို ၿခံဳၿပီးေက ေၿပာနိန္ေရ ဆိုေစာ္အခ်က္ပါ။ ၿခဳံလို႕ မေၿပာလို႕ ကလည္းမရပါ မနား။ ယင္းတစ္ခ်က္ကိုေတာ့ ခြင့္လႊတ္ပီးဂတ္ပါ။
ေနာက္ ကြ်န္ေတာ္ရို႕ ေက်ာင္းမွာ ေဟာင္ေကာင္လူမ်ိဴး ဆရာမ တစ္ေယာက္ ဟိပါေရ။ သူက သေဘာလည္း ေကာင္းပါေရ။ စာသင္ေစာ္လည္း ေစတနာပါေရ။ သူ႕အားနည္းခ်က္က လူၿဖဴေက်ာင္းသား တိကို attention ပီးအားႀကီးေစာ္။ စာသင္ခန္းထဲမွာ လူမ်ိဳးကြဲ အင္တိုင္ မ်ားေရ။ စကၤာပူ၊ ဖိလိပိုင္၊ ထိုင္း၊ အေမရိကန္၊ ဂ်ာမန္ နန္႕ အၿခားတိုင္းျပည္ တိကလည္း ပါဂတ္သိေရ။ ေယေကေလ့ သူအသားပီးေစာ္က လူၿဖဴေက်ာင္းသား တိကို။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆိုေက အေမရိကေပါက္ တရုပ္လူမ်ိဳးရို႕ ပါရို႕ညာရို႕တိ ပါေရ။ ေယေကေလ့ သူရို႕က လူၿဖဴမဟုတ္ေလ။ သူရို႕ကလူဝါ၊ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ လူညိဳပ။ ယင္းဆရာမကို မာန္မပါ။ စိတ္မေကာင္း ၿဖစ္မိေစာ္ေတာ့ အမွန္ပါ။ ဇာၿဖစ္လို႕ လဲဆိုေက သူကိုယ္သူေတာင္ သတိထားမိပံု မေပၚ………။
လူညိဳ၊ လူ၀ါ၊ လူမည္း
စိတ္ေတာ့မရွိပါေက့။ ေယေကေလ့ လူဆိုေစာ္မ်ိဳးကလည္း အင္တိုင္ဂြက်ႏိုင္၊ irrational က်ႏိုင္ေရ အမ်ိဳးပါမလား။ တစ္ေလာက စစ္ေတြကို ၿပန္ေရာက္ခီေရခါ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ အေဖာ္ေခၚလို႕ စစ္ေတြ စ်ီးၾကီးရွိမွာ ရုံးခန္းဖြင့္ထားေရ ကုလားတန္စီမံကိန္းက အိႏိၵယလူမ်ိဴး မန္ေနဂ်ာကို လားတြိခိေရ။ ရံုးေအာက္ထပ္မွာ laptop တစ္လုံးနန္႔ အလုပ္မ်ားနိန္ေရလို႔ ပုံစံဖမ္းထားေရ အိႏၵိယလူမ်ိဴး ပ်ာဒါ တစ္ေယာက္ကို မန္ေနဂ်ာနန္႔ တိြခ်င္ေစာ္ကို လားေၿပာေရ။ ယင္းကိုယ္ေတာ္က ေခါင္းေဖာ္လို႔ မၾကည့္ပဲနန္႕ ကြ်န္ေတာ္ရို႕ သံုးေယာက္ကို form တစ္ခုေခ် ယူဖို႕အတြက္ ဆယ့္ငါးမိနစ္ ေစာင့္ခိုင္းေရ။ သူေၿပာေစာ္က form ကို မန္ေနဂ်ာ ယူလာဖို႔ပ။ ဆယ့္ငါးမိနစ္ ၾကာေရအခါ ပ်ာဒါက သူအံဆြဲထဲက form ကို အလုိက္တုိင္းထုတ္ပီးေရ။
ေဒအၿဖစ္အပ်က္ကို လူမ်ိဳးေရး ရွဳေထာင့္က တမင္တကာ ဆြဲၾကည့္ေရလို႕ ေထာက္ၿပဖို႔ဆိုေက ေထာက္ၿပလို႔ရေရ။ ဆက္ေၿပာပါဦးမယ္။ ယင္းက သူငယ္ခ်င္းတိက ေၿပာဂတ္ေတ။ “ေဒက အိႏၵိယ ကုလား တစ္ေကာင္ႏွစ္ေကာင္ လူကိုလူမထင္၊ မိုးမၿမင္လီမၿမင္” ဆိုၿပီးေက။ အခ်က္အလက္ တိကုိၾကည့္ေက အိႏၵိယ လူအမ်ိဳး တစ္ေယာက္ အေနနန္႔ ယင္းေလာက္ထိ ဖင္ေခါင္းက်ယ္စရာ မဟိပါမလား။ အိႏၵိယမွာ ေအဂု ေလာေလာဆယ္ ထမင္းငတ္နိန္ေရ လူအေရအတြက္ေတာင္ ၿမန္မာႏိုင္ငံ လူဦးေရစုစုေပါင္းထက္ ပိုမ်ားေရမလား။ ေၿပာရဖို႕ဆိုေက သူရို႕က ထမငတ္ႏုိင္ငံသား လို႕ေတာင္ ေၿပာလို႕ရေရ။ ယင္းအတြက္နန္႔ အထက္မွာ ေၿပာခပါေရမလား။ လူဆိုေစာ္ကလည္း ဂြက်ေရ အမ်ိဳးပါလို႔။
ေဒေဟာင္ေကာင္မွာ ေနာက္စိတ္ဝင္စားဖို႕ ေကာင္းေစာ္တစ္ခု ဟိပါသိေရ။ ကြ်န္ေတာ္ရို႕ ေၿပာနိန္ေစာ္ အေၾကာင္းအရာနန္႕ ဆက္နိန္လို႕ ေၿပာဖို႕ေစာ္ပါရာ။ ေဒမွာ ဖိလစ္ပိုင္က လာၿပီးေက အလုပ္ လာလုပ္နိန္ဂတ္ေတ အမ်ိဳးသမီးတိ အင္တိုင္ရွိပါေရ။ သိရသေလာက္ မ်ားေသာအားၿဖင့္ အိမ္တိမွာ လူအိုထိန္းေစာ္ရို႕၊ အငွားသမ လုပ္ေစာ္တိ မ်ားပါေရ။ အားလံုလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ယင္းအခ်က္ေၾကာင့္ ေဟာင္ေကာင္ ေဒသခံတိက ဖိလစ္ပိုင္သမတိကို ဆိုေက လူလို႕ ကိုမထင္။ သူရို ပုံစံတိကို ၾကည့္ရေစာ္ ဖိလစ္ပိုင္ဆိုေက အငွားသမႏုိင္ငံပ။ ကြ်န္ေတာ့္အၿမင္မွာ အဓိက အခ်က္ကေတာ့ ေဖးခ်ာ။ ေနာက္တစ္ခ်က္က အလုပ္ရွင္- အလုပ္သမား၊ အလုပ္သမားမွာ တခါ အဆင့္အတန္း မရိွေရ အလုပ္သမား။ စစိတြက္ၾကည့္ဖို႕ ဆိုေက ေဟာင္ေကာင္သားတိက အဂၤလိပ္ကြ်န္ အၿဖစ္က ၁၉၉၇ ကမွ လြတ္ေစာ္ေလ။ ဖိလစ္ပိုင္က ၁၉၄၆ ကပင္ အေမရိကန္တိ လက္ေအာက္က လြတ္ေစာ္ မဟုတ္လား။ လူတိကလည္း တခ်ိဳ႕ အၿဖစ္အပ်က္တိကို သတိတရ မဟိတတ္ကတ္။ အာဖရိက ဆိုေစာ္နန္႕ ကိုယ့္လူ ဇာပိုင္ပံုရိပ္တိကို ၿမင္ေယာင္မိပါေလ။ ငွက္မႊီးတိ ဝတ္ထားေရ လူရိုင္းတိ၊ ထမင္းငတ္လို႔ ပိန္လွီနိန္ေရ အေခ်တိ၊ အစုတ္စုတ္ အၿပတ္ၿပတ္ ဝတ္စားထားေရ အမ်ိဳးသမီးတိကို ၿမင္ေယာင္မိပါေရ မလား။ ယင္းပိုင္ဆိုေက ကိုယ့္လူေတာ့ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယား စာရီးဆရာမ Chimamanda Ngozi Adichie (၂) ေၿပာေရပိုင္ single story စက္ကြင္းထဲမွာ မိနိန္ေစာ္။ လူတိက အာဖရိကေစာ္ ကႏၲာရ ၿဖစ္ေတဆိုေစာ္ အခ်က္ကိုရာ သတိရၿပီးေက ယင္းကႏၲာရ ထဲမွာ အိုေအစစ္ တိလည္း အမ်ားၾကီး ကိန္းေအာင္းနိန္ပါေရ မလားဆိုေစာ္ကို မွားမွား ယြင္းယြင္းနန္႕ကို သတိ မရႏိုင္ဂတ္။
ပြင့္လင္းေသာ တိုင္းရင္းသား၊ ေကာက္က်စ္ေသာ ဗမာနန္႕ အမ်ိဳးခ်စ္ေသာ ရခိုင္
အထက္က မွတ္ခ်က္သံုးခုက ကြ်န္ေတာ္ မၾကာမၾကာ ၾကားရေစာ္ စကားတိပါ။ ယင္းစကားတိေစာ္ ေကာင္းမွန္ေရပိုင္ မတြိလိ႔ု ထည့္ရြီးလိုက္ ေစာ္ပါ။ ေၿပာလက္စ စကားတိနန္႔ တပါတည္း။ ၿမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူတစ္ေယာက္ကို တိုင္းရင္းသား ၿဖစ္ေတဆိုေရ အခ်က္တစ္ခ်က္ထဲနန္႕ သူ႕ပြင့္လင္းရိုးသား အတြက္ အာမခံခ်က္ ပီးေရလို႔ ဆိုေက လြန္ရာ မက်ပါလာ။ ယင္းနည္းတူ ဗမာတိက ေကာက္က်စ္ေတ ဆိုၿပီးေက ဗမာတိအားလံုးကို ဝါးလံုးရွည္ တစ္လံုးနန္႔ သိုက္ၿပီး ေၿပာေကေလ့ေသာ့ တရားလြန္ပါဖို႕ နင့္ရာ။ ေနာက္ဆံုး တစ္ခ်က္က ရခုိင္တိ အမ်ိဳးခ်စ္ေတဆိုေစာ္ အေၾကာင္း။ ကြ်န္ေတာ္ရို႕ အားလံုး တြိဖူးကတ္ၿပီးသားပါ၊ လက္သစ္ စံရေဖြတိ… ကိုယ္က်ိဳးကို ဗဟိုၿပဳလို႕ လည္ပတ္ေတ China-made မ်ိဳးခ်စ္တုတိ … စသျဖင့္ပ။
ထုပ္ပိုးထားၿပီးသား အယူအဆ
ကြ်န္ေတာ္ရို႕တိမွာ မွားေရၿဖစ္ၿဖစ္၊ မွန္ေရၿဖစ္ၿဖစ္ လူမ်ိဳးနန္႔ ပတ္သက္လို႔ အဆင္သင့္ ထုပ္ပိုးထားၿပီးသား အယူအဆ၊ အၿမင္တိ ဟိကတ္ပါေရ။ ယင္းအယူအဆတိ၊ အၿမင္တိေစာ္ ဇာအခ်ိန္ကပင္ စလို႔ အၿမစ္ တြယ္နိန္မွန္းေတာ့ မသိ။ ဂြက်ေစာ္က ယင္းခ်င့္ကို ၿပန္ခြါ ခ်ေရခါက်ေက ထင္သေလာက္ မလြယ္ဗ်ာယ္။ ဇာၿဖစ္နိန္လို႕လည္း ဆိုေက လူၿဖစ္နိန္လို႕ လို႔ရာ အလြယ္ဆံုး ေၿပာရဖို႕ဗ်ာယ္ လားမသိ။ ၂၁ရာစု ေရာက္လာေစာ္နန္႔ တတူ rasicm လူမ်ိဴးစြဲ ဝါဒေစာ္ institutionalized ပံုစံနန္႔ေတာ့ မဟိဗ်ာယ္။ ေယေကေလ့ အလြယ္တကူ တိုက္ဖ်က္လို႕ ရေရ ပံုစံမ်ိဳးေတာ့ မျဖစ္ပါသိမ့္။
အထက္က ေၿပာခေစာ္တိ အားလုံးမွာ လူမ်ိဳးေရး ဘက္လိုက္ခ်င္စိတ္၊ ခြဲၿခား ဆက္ဆံခ်င္စိတ္တိ (racial prejudice) အားလံုးေစာ္ ရင္ထဲမွာ ဟိနိန္ဂတ္ေစာ္ တိပါမလား။ တခါတလီ ဆိုေက ကြ်န္ေတာ္ရို႕ တုန္႔ၿပန္မွဳတိက ကေကာင္းၾကီးကို ေအာ္တိုမတ္တိတ္ ၿဖစ္နိန္ လြန္းအားၾကီးယင့္။ စဥ္းစားၿခင္း အလုပ္ကိုေတာင္ မလုပ္လိုက္ဗ်ာယ္။
အသိန္း (စစ္ေတြ)
မွတ္ခ်က္။ ။ ေအေဆာင္းပါးကို ေသေသခ်ာခ်ာ အေခ်ာစီပနာ ပိုစ္တင္ပီးေရ arakanart ဆိုက္က အေပါင္းအသင္း တိကိုလည္း ေက်းဇူးတင္ပါေရ။
စာညႊန္း -
(၁) Animal Farm, George Orwell
(၂) The Danger of a Single Story, Chimamanda Ngozi Adichie
