ဒီမိုကေရစီအေရး၊ ဒီမိုကေရစီအေတြး

အကၽြန္ ေဒေခါင္းစဥ္နန္႔ ႐ီြးေစာ္ကို တတိုင္က နည္းနည္း ဘာသာရပ္ဆန္ေရဆိုၿပီးေက ေ၀ဖန္ကတ္ေတ။ အ မွန္က က်ယ္၀န္းနက္နဲေရ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ထဲကို အကၽြန္႔ပိုင္အေသွ် သ႐ုပ္ေဆာင္အျဖစ္နန္႔ ေရာက္လာ ကတ္ေတ လက္သင္ႏိုင္ငံေရး မိတ္ေဆြတိအတြက္ ဒီမိုကေရစီက်က် လြတ္လြတ္လပ္လပ္ စိုင္းစားေတြးေခၚ ၿပီးေက ေလ့လာထားသမွ်ကို မွ်ေ၀ခံစား(Sharing) လုပ္ခ်င္လို႔ ေဒေခါင္းစဥ္ကို တင္ရျခင္းပါ။

ဒီမိုကေရစီဆိုလို႔  အခုမီဒီယာေလာကမွာ ေခတ္အစားဆံုး၊ အသံုးအမ်ားဆံုးစကားလံုး သံုးလံုးကို လားလို႔ အ တြက္ေပၚပါေရေထာ။ ႏိုင္ငံေရး(Politics)၊ ဒီမိုကေရစီ(Democracy)၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္
(Environment) ဆို ေရ စကားလံုးသံုးလံုးကို ၾကားနိန္ရေစာ္ နိန္႔စိုင္နန္႔အမွ်။ အမွန္က ေဒစကားလံုး(၃)လံုးေစာ္ အဂုမွေပၚလာေရ စကားလံုးအသစ္(Modern words)မဟုတ္။ ကမာၻဦးက စျဖစ္တည္လာခါကပင္ ႐ွိနိန္ၿပီးသား။ လူတိနန္႔ ပတ္ သက္ဆက္ႏြယ္နိန္ၿပီးသား စကားလံုးဆိုေစာ္ ယံုမွားသံသယမရွိ။
 လူသားအစ ျဗဟၼာက လို႔ ယံုၾကည္လက္ခံထားေရ ရခိုင္စာပီ၊ ျမန္မာစာပီ အဆိုေရ ကမာၻဦးမွာ သေလးစပါး ဆိုၿပီး ဟိပါေၾကာင္း၊ အခ်ိန္မ႐ီြး အဆင္သင့္ခူးဆြတ္စားလို႔ရေရ ယင္းသေလးစပါးကို လူတိေလာဘ တရား ၀င္ေရခါ အိမ္မွာသိုေလွာင္သိမ္းဆည္းဖို႔။ ရသ႐ိြ႕ကို အၿပိဳင္အဆုိင္ရိတ္သိမ္းေရခါ အျမစ္တြယ္္အစျပဳျဖစ္ေတ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္တိ ထိခိုက္ပ်က္စီးလာလတ္ေၾကာင္း၊ ယင္းခါ အစည္းအေ၀းတိေခၚယူ စုစည္းပနာ သူ႔ၿမီ၊ ကိုယ့္ၿမီသတ္မွတ္ေၾကာင္း၊ တစစ ေလဘတရားတိႀကီးမ်ားလာေရခါ တစ္တိုင္က သူမ်ားနယ္ကို က်ဴးေက်ာ္ ၀င္ေရာက္ၿပီးေက ခိုးဆိုးလုယက္မွဳတိ ျဖစ္လာေၾကာင္း၊ ယင္းပိုင္နန္႔ ႀကီးႏိုင္ငယ္ညွင္း၀ါဒကို အၿခီခံေရ ဥပေဒ (The Law Of Jungle)တိ စိုးမိုးပါလတ္ေတခါ လူတိက စုေ၀းတိုင္ပင္၊ ႏိုင္ငံေရးတိုင္ပင္ေဆြးေႏြးပြဲ (Political Forums) တိလုပ္ၿပီးေက အရည္အခ်င္းျပည့္၀သူ၊ အမ်ားကၾကည္ညိဳ ေလးစားေရ လူတစ္ဦးကို ႐ီြးခ်ယ္ပနာ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေတအတြက္ သူ႔ကို မဟာသမၼတရာဇာလို႔ ေခၚပါေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါေရ။ ဆိုလိုေစာ္က ျပည္သူအက်ဳိးအတြက္ ျပည္သူက႐ီြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္လိုက္ေတ ျပည္သူအစိုးရ (The government of the people for the people by the people)နန္႔ ကမာၻအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားကို စတင္လိုက္ျခင္း၊ တနည္းအားျဖင့္ ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးနန္႔ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံေရး တံခါး၀ႀကီးကို ဆြဲဖြင့္လိုက္ျခင္းျဖစ္ေတ။ ေယဇုနန္႔ အဆိုပါစာပီ က်မ္းဂန္လာအရ ႏိုင္ငံေရး၊ ဒီမိုကေရစီ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုေရ စကားလံုးတိစြာ ကမာၻဦးကပင္ လူနန္႔ ေခတ္ၿပိဳင္ ေပၚလာေရစကားလံုးတိဆိုေစာ္ ထင္ရွားနိန္ယင့္။

ရခိုင္ျပည္ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္း (၂၀၀၄)

Download pdf (662 kb)

* Source

ရခိုင္ႏိုင္ငံေရး၊ ေတာ္လွန္ေရး ျဖတ္သန္းျဖစ္တည္မႈ အထင္ကရ သမိုင္းခုႏွစ္မ်ား

ရခိုင္ျပည္နယ္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ က်ဆံုးသည့္ ေန႔မွသည္ မ်က္ေမွာက္ကာလထိ ႏွစ္ (၂၂၇ႏွစ္)၊
ရခိုင္ႏိုင္ငံေရး၊ ေတာ္လွန္ေရး ျဖတ္သန္းျဖစ္တည္မႈ အထင္ကရ သမိုင္းခုႏွစ္မ်ား
(ေအဒီ - ၁၇၈၅ မွ ေအဒီ - ၂၀၁၂ ထိ)

AD - ၁၇၈၅ - ဇြန္န၀ါရီ (၂)ရက္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ေတာ္ က်ဆံုး
                 - ဇြန္န၀ါရီ (၁၁)ရက္ ဘုရင္မဟာသမၼတရာဇာ ဖမ္းဆီးခံရ။
                 - မဟာမုနိကို အမရပူရသို႔ ေရႊ႔၊ ရခိုင္ကို ၿမိဳ႕၀န္ေလးစုျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစတင္။
AD - ၁၇၈၇ - ငေပါလံုး၏ ဗဒံုမင္းအား ဆန္႕က်င္ေတာ္လွန္မႈမ်ား ႀကီးမားလာ။
AD - ၁၇၈၈ - မင္းညီမင္းသား၊ ရဟန္းေတာ္မ်ား၊ ပညာသည္မ်ား၊ ကိုယ္ရံေတာ္၊ သူငယ္ေတာ္၊ မိန္းမစိုး စေသာ
                 လူရွင္ရဟန္းတို႕ကို အမရပူရသို႔ ဖမ္းဆီးယူေဆာင္ခံရ။ နန္းေတာ္ရပ္သည္ တစျပင္ျဖစ္သြား။
AD - ၁၇၈၉ - ဇင္းမယ္သို႔ စစ္ခ်ီရာတြင္ ရခိုင္မွ တပ္သား (၆၀၀၀) စုေဆာင္းေပးခဲ့ရ။
AD - ၁၇၉၃ - ငေပါလံုးေတာ္လွန္ေရး လႈရွားမႈမ်ားသည္ အျမင့္ဆံုး အေျခအေနသို႕ ေရာက္ရွိခဲ့။
AD - ၁၇၉၄ - စစ္တေကာင္းတြင္ တိမ္းေရွာင္ေနေသာ ငေပါလံုး၊ ငခြက္ေပါက္၊ ကြ်ဲတစ္ေကာင္ႏိုင္
                 တို႕အား၊ ရခိုင္ၿမိဳ႕၀န္သို႕ လႊဲေပးခဲ့ရ။
AD - ၁၇၉၅ - ဇြန္လတြင္ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရး သူရဲေကာင္း ငေပါလံုး၊ ငခြက္ေပါက္တို႕ကို အဆံုးစီရင္၊
                ကြ်ဲတစ္ေကာင္ႏိုင္က ဆင္ျဖဴကြ်န္းသို႔ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ခဲ့။